DALAN
LUZAJ
1944 -
from
the collections LIFE FOUND ME QUITE ALONE,
DISTANT SUNS
and ROUTELESS
translated
by Zana Banci and Anthony Weir
Kliko
këtu për versionin shqip.
SHOP-WINDOW
Cold pockets
Holed pockets
The freezing wind at dawn
The evening wind of misery
The bed
is scorched by the heat
while the bread
glows in the shop-window.
APPROACHING
THE FLOWER
I approach the
flower.
When I hold it in my hands
it is entirely mine.
I can give it shade
where it is too bright.
Where it is too dark I can give it light
like a child stammering.
EMIGRANT
Entering the sphere
of enterprise and hope
he sees unceasing energy
trapped in the rat-race
helplessly.
ONE SUNNY DAY
This is for you
who was always far away...
I can remember slightly
a young heart burning brightly,
a rolling stone.
My memories of
the past:
fogged glass...maybe one or two
sweet nights and just one day
in my whole life when I met
a golden moment: you.
WOUNDS
Life came and found
me quite alone.
Outside: the street's silent, watchful eye.
I took its blows philosophically
with the smile that suffering taught me.
Life came and found
me quite alone.
I can't go forth from solitude.
Nowhere on this
whole continent
can my wounded heart be healed.
EYES
Everything ages
-
even a rare miracle;
only The Eyes stay young.
Look at me one
more time
if you have the mercy to let me live.
THE TROUSERS
OF INTERNMENT
My pants
covered in patches,
were rinsed by my wife -
but the suffering wouldn't wash out.
Like faded days
my pants hung on the Collective's door
from the rusty nail of Internment.
And the wind brought
me from far-off the memory
of the unerasable face of poverty.
WHERE CAN I
PUT THE SYMBOLS ?
Where can I put
the symbol of Honour and
the symbol of Justice ?
Where can I put the symbol of Hope and
the symbol of Compassion ?
Where can I put the symbol of Love ?
In our time pedestals
have been smashed to bits
- which I am putting
on my mother's grave.
HOT KISS
Kiss gently
Not too hard
Teeth lurk behind lips
Sometimes like saws
Sometimes like sharp knives.
Kiss gently
As the President kisses, bestowing life.
States swell up
And hot blood flows.
I WILL COME
KNOCKING
As an evening
butterfly
my soul will come.
What colour it
will be
I do not know.
Everywhere you
find yourself
I will come knocking.
With sorrow I came.
With sorrow I left.
I could not talk
with you.
FORGIVE ME,
POETRY
I set out for you
early on:
a child scrubbed, neat and clean.
I travelled towards you brightly hoping -
but I never reached you...
I was struck down by The Hurricane.
>>> Mitrush
Kuteli and Albanian Dirt: problems of translation >>>
STILL WAITING
As a child with
shining eyes
I learned how to blow
up a balloon.
As an adult wretch
in the shadow of my mask
I play games which stretch
from no beginning to no
end, hoping that I'll meet
understanding one day on the street.
! !
!
We survived
beyond the bounds of possibility.
The dawn of freedom
brought more inequality.
________
LEAVE IT TO
THE EARTH
Soil digests bone slowly
Dust doesn't
Neither ash nor the dust of corpses does
Only soil does
Bones are crushed above the soil by words.
So please,
Leave the earth to do what is most difficult.
ROUTELESS
Between the roads
streets everywhere
unending roadway
streets without end -
and you in amongst them
routeless.
Dalan
Luzaj was born
in the Southern city of Vlora. His father Isuf was one of the
leaders of the Balli Kombetar Shqipetar organisation which
was in opposition to the Stalinist Enver Hoxha who desolated Albania
like a hurricane. After Hoxha came to power Isuf Luzaj fled the
country, and in his stead his family was hounded and persecuted.
Dalan first published poetry in Nentori (November) magazine
at the age of 18. Seven years later he and his whole family were
interned in a 'designated village' where he spent the next 22
years in the isolated misery shared by thousands of Albanians.
In 1990 he emigrated to Italy, and now lives and works in Chicago.
Jeta me gjeti vetëm
(Life found me quite Alone) was published in 1995; Diejt
të largët (Distant Suns), in 1996; and Pa
Rrugë (Routeless) in 2002. Other volumes have
since appeared.
ALBANIAN
VERSIONS:
VITRINË
Xhepa
të ftohtë,
xhepa të shpuar,
era e mëngesit i flladit,
era e mbrëmjes u hedh pikëllim.
Digjet
shtrati nga avujt e nxehte,
ndërsa buka
shkëlqen
në vitrinë.
I
QASEM LULES
I
qasem lules.
Kur
e mbaj në duar
është e gjitha e imja.
E
mund t'i jap hije atje ku ka dritë,
e mund t'i jap drite atje ku ka hije.
Duke
bëlbëzuar fjalë prej fëmije
EMIGRANTI
Kur
hyn në orbitën e vrullit dhe shpreses
njeh forcën shtytëse që kurre s'ndalon,
sado që t'i qepet maratonës se jetës,
ngelet në pjesën që gabon.
NJË
DITË ME DIELL
Kjo
është për ty që mbete larg;
ne
mund ta sjellësh pak ndër mend
një shpirt i ri që digjej flake,
një gur që ende s'ka zënë vend.
Më
vjen e shkuara ndër kujtime,
ekran i mjergullt, me pake natë;
një ditë me diell ish jeta ime
kur ty të njoha.
Çast i artë.
PLAGË
Erdhi
jeta e me gjeti vetëm,
jashtë rruge, të heshtur, syhapur,
i prita goditjet me pamje të qetë,
me buzagazin e dhimbjes së zgjatur.
Erdhi
jeta e më gjeti vetëm,
të dal prej vetmisë s'kam se si.
Nuk më rinon as i gjithë kontinenti,
plagët, kur verenjten, më therin në gji.
SYTË
Gjithçka
vjetërohet,
qoftë një mrekulli e rrallë.
Vetëm sytë janë të rinj.
Shikome
dhe nje here
ne pac meshire te mbetem i gjalle
PANTALLONAT
E INTERNIMIT
Pantallonat
e mia
të mbytura në andre,
i lante Burbi,
pa mundur t'ua hiqte dot vuajtjen.
Pantallonat
e mia si dite te shngjyrosura,
varur tek dere e kooperativës,
ne gozhden e dryshkur të internimit.
Era
së largu m'i përkund ne kujtesë
fytyrë e pashlyer e mjerimit.
KU
T'I VENDOS SIMBOLET
Ku
ta vendos simbolin e Nderit dhe të
Drejtësisë?
Ku ta vendos simbolin e Pritjes dhe të
Dhimbjes?
Ku ta vendos simbolin e Dashurisë?
Piedestalet
në kohët moderne
Bëhen cope e thërrime.
Po
i vendos
Mbi varr të nënës sime.
PUTHJE
E NXEHTË
Puthuni
lehtë
Gjithësesi jo rendë,
Pas buzëve janë dhëmbët,
herë si sharra
here thika të mprehta.
Puthuni lehtë
Siç puthen presidentët plot jetë.
Bymehen
shtetet
Derdhet gjaku i nxehtë.
DO
VIJ TË TROKAS
Si
flutur
në mbrëmje
do të vijë shpirti im.
Ç'ngjyrë
do të ketë,
nuk e di.
Kudo
që të jeni
do vij të trokas.
Me
brengën që erdha, ika
Dhe s'munda t'ju flas.
MË
FAL, POEZI
U
nisa drejt teje në agimin e jetës,
Si fëmijë i larë e i ndërruar.
Ecja. Shpresat ushqeja: një ditë do te mberrija tek
ti.
Cikloni i tmerrshëm ma mjegulloj rrugën.
Më fal, poezi.
KU
PRESIM
Me
sytë e ndritshëm,
mësoja si ngrihej një
Balon,
Lojra
fëmije,
Loja njerëzore as nis as mbaron:
Maska dritë-hije.
Të mjerët
Presim të vërtetën
Në rrugët ku s'kalon.
! ! !
Në
kufijtë e pamundësisë
Mbijetuam;
Diellit të lirisë
S'u barazuam.
LËRJA
BALTËS
Toka
eshtrën e ha ngadalë,
As pluhur
As hi
Vetëm tokë.
Mbi dhe eshtra bluhet me fjalë;
Të lutem,
Lërja baltës pjesën më të forte.
PA
RRUGË
Mes
rrugësh
Rrugë nga të katër anët,
Rruge me fund
Rrugë pa fund,
Ti mes rrugësh mbete pa rrugë.
Filmi
kanadezo-shqiptar, Gruaja pa krahë'
sapo
ka fituar çmimin e argjendtë Remi Award',
si pjesëmarrës në Houston Worldfest 2003'
në Teksas.
|